Morphin là một trong những loại thuốc có tác dụng giảm đau mạnh và cũng là chất chuẩn để so sánh với các thuốc giảm đau khác. Vậy có nên dùng morphin giảm đau cho bệnh nhân ung thư không? Dùng như thế nào là phù hợp?
Không phải bệnh nhân ung thư nào cũng gặp những cơn đau nghiêm trọng. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng cứ 4 bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến triển thì có một người không phải chịu các cơn đau. Khoảng một trong số 4 bệnh nhân có thể rất đau, trong khi những người khác chỉ bị đau nhẹ hoặc đau vừa.
Có nên dùng morphin giảm đau cho bệnh nhân ung thư không?
Morphin là thuốc giảm đau mạnh, được sử dụng trong nhiều trường hợp, trong đó có điều trị giảm đau cho bệnh nhân ung thư. Morphin làm tăng ngưỡng nhận cảm giác đau, thuốc còn làm giảm các đáp ứng phản xa với đau.Tác dụng giảm đau của morphin là do thuốc ức chế tất cả các điểm chốt trên đường dẫn truyền cảm giác đau của hệ thần kinh trung ương như tủy sống, hành tủy, đồi thị và vỏ não. Như vậy, vị trí tác dụng của morphin chủ yếu nằm trong hệ thần kinh trung ương.
Tùy từng trường hợp bệnh nhân, bác sĩ sẽ quyết định xem có dùng morphin giảm đau hay không và liều lượng bao nhiêu. Morphine thường được chỉ định cho người bị đau từ mức độ vừa tới nặng. Khi các cơn đau được giải phóng bằng phương pháp khác, chẳng hạn như xạ trị đối với cơn đau xương, thì có thể giảm liều morphine hoặc dừng hẳn. Bệnh nhân ung thư bị đau nhẹ hoặc vừa có thể dùng thuốc giảm đau phổ thông như paraceta-mol, diclofenac, naproxen, celecox-ib.
Do Morphin được xếp vào nhóm thuốc gây nghiện nên được quản lý rất chặt chẽ theo quy chế riêng để tránh bị lạm dụng vào các mục đích khác không trong phạm vi điều trị bệnh.
Tác dụng phụ khi dùng morphin
Có 3 phản ứng phụ phổ biến mà bệnh nhân dùng morphine thường gặp:
- Tình trạng buồn ngủ thường xuất hiện khi bệnh nhân lần đầu dùng thuốc hoặc tăng liều lượng. Tình trạng này thường được cải thiện sau một vài ngày. Nếu cơn buồn ngủ kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể cân nhắc giảm liều lượng hoặc dừng thuốc.
- Cứ 3 bệnh nhân sử dụng morphine thì có một người bị buồn nôn và nôn mửa. Tình trạng có thể dễ dàng ngăn chặn bằng thuốc chống nôn như metocloparmide hoặc domperidone. Nhiều bệnh nhân dùng morphine hoặc các thuốc opioids mạnh vài lần thường quen với thuốc và không còn bị buồn nôn nữa.
- Táo bón do opioid là một phản ứng phụ phổ biến. Tình trạng này có thể được kiểm soát dễ dàng bằng cách uống nhiều nước và các loại thuốc nhuận tràng phổ biến như senokot hoặc lactulose.
Theo các bác sĩ, những phản ứng phụ này có thể được kiểm soát khá dễ dàng.