Cột sống có trách nhiệm truyền tải trọng lượng của cơ thể từ đầu xuống đến xương chậu và bảo vệ tủy sống. Cột sống bao gồm các thân xương đốt sống kết nối với nhau bởi các cấu trúc như sụn (đĩa đệm) và dây chằng. Cột sống là một cấu trúc linh hoạt và tính linh hoạt này phụ thuộc vào sự toàn vẹn của các cấu trúc. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu về khối u cột sống.
U cột sống có thể từ bất kỳ thành phần nào trong cấu trúc của tủy sống và cột sống.
U cột sống là gì?
U cột sống có thể từ bất kỳ thành phần nào trong cấu trúc của tủy sống và cột sống. Về vị trí chúng có thể ở cột sống cổ, ngực, thắt lưng. Chúng có thể xuất phát từ tủy sống, các rễ thần kinh, màng cứng, hay từ xương cột sống. Chúng có thể nguyên phát – xuất phát từ tủy sống hay cột sống, do di căn hay từ nơi khác tới (ví dụ: phổi, vú …). Các khối u ở cột sống có thể là lành tính hoặc ác tính.
Khối u cột sống lành tính bao gồm: Osteochondroma, u xương Osteoid, Osteoblastoma, phình mạch xương u nang (ABC), Hemangioma, u hạt… Các khối u cột sống này thường gặp ở trẻ em và thanh thiếu niên. Các khối u phát triển, gây đau, biến dạng cột sống hoặc bị liệt.
Khối u cột sống ác tính: Plasmacytoma (thường gặp ở tuổi trung niên và lớn tuổi), Sarcoma Ewing (gặp ở người trẻ tuổi), Lymphoma (gặp ở tuổi trung niên), u xương ác tính (gặp ở thanh thiếu niên và trung niên). Những khối u này thường đòi hỏi điều trị nội khoa tích cực. Đặc trưng của bệnh ung thư xương cột sống là dấu hiệu tăng về tốc độ lắng của hồng cầu, đồng thời thấy thể đạm Bence-Jones trong nước tiểu.
Triệu chứng
Đau lưng là triệu chứng phổ biến của khối u tủy sống-cột sống.
Đau cổ hay đau lưng là triệu chứng phổ biến của khối u tủy sống-cột sống. Đau thường về đêm và đau nhiều khi hoạt động. Những triệu chứng của u tủy sống cũng rất khác nhau, phụ thuộc vào vị trí tổn thương. U cột sống cổ có thể gây đau, yếu hay liệt hai tay hoặc hai chân. U cột sống ngực và thắt lưng có thể gây yếu hay tê bì, mất cảm giác vùng ngực hay hai chân, khó khăn trong đi bộ.
Các phương pháp điều trị
Các phương pháp điều trị không phẫu thuật gồm theo dõi, hóa trị và xạ trị.
Một vài khối u không gây triệu chứng và không biểu lộ mức độ tiến triển, vì thế có thể được theo dõi bằng cách chụp cộng hưởng từ định kỳ. Thêm vào đó, một vài khối u nhạy cảm với điều trị hóa chất và/hoặc tia xạ. Đối với những loại u này, một đợt hóa trị hay xạ trị là bước điều trị đầu tiên.
Phẫu thuật được chỉ định đối với những u tiến triển gây liệt vận động hay gây rối loạn cơ tròn trong thời gian ngắn. Ngoài ra phẫu thuật còn được tiến hành khi u gây mất vững cột sống. Phẫu thuật cũng có thể được đưa ra đối với những khối u không nhạy cảm đối với điều trị hóa chất và tia xạ.
Những phương pháp phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp thường được sử dụng điều trị khối u cột sống.
Phẫu thuật u cột sống-tủy sống có thể là cắt bỏ rộng rãi hoặc cắt bỏ một phần, điều này được các bác sỹ đánh giá và quyết định trước phẫu thuật.
Phẫu thuật làm vững cột sống có thể cần thiết nếu khối u gây mất vững cột sống hay là hệ quả của cuộc phẫu thuật.
Đường phẫu thuật có thể được tiến hành đường trước, đường sau tùy vị trí, tùy tính chất u (qua phía trước cổ, sau gáy, sau ngực, vào trong ngực, sau lưng, hay vào ổ bụng . . .)
